fresh-education
Του Νίκου Τσούλια
Ίσως να μην έχει κατανοηθεί πλήρως ο ρόλος του παιδικού βιβλίου στην πνευματική ανάπτυξη και στην καλλιέργεια της κουλτούρας του ανθρώπου. Ίσως να μη γνωρίζουμε ότι αποτελεί το πρώτο ευαγγέλιο που ευλογεί τη χαρισματικότητά μας, που συνεργεί αποφασιστικά στον εξανθρωπισμό μας, που ξετυλίγει το μακρύ νήμα του διαβάσματος, του διαβάσματος που θα εξυφαίνεται σε ολόκληρη τη ζωή μας. Ένα όμορφο ταξίδι ξεκινάει απ’ εδώ, ένα ταξίδι γνώσης και μόρφωσης, ένα ταξίδι αυτογνωσίας και ετερογνωσίας…
Παιδικό βιβλίο: Ο πρώτος ολοκληρωμένος κόσμος του παιδιού θα βρει εδώ το καταφύγιό του και θα καταλαγιάσει τις ασχηματοποίητες φοβίες και τα απροσδιόριστα σχήματα των πρώτων αγγιγμάτων της παιδικής νόησης σε ό,τι την περιβάλλει. Το πρώτο πεδίο έκφρασης της φαντασίας του παιδιού θα συναντήσει τη θεσμοποιημένη αποτύπωση της συλλογικής φαντασίας του ανθρώπου και θα ενθουσιαστεί από αυτή τη μεγάλη μέθεξη της κοινωνίας των ανθρώπων, από το πανηγύρι των ίδιων και των ίδιων παραμυθιών και ιστοριών, των ίδιων αφηγήσεων γενεών και γενεών όπου γης και όπου χρόνου. Ένας νεφελώδης και ανταριασμένος κόσμος – που διεγείρεται διαρκώς από τα ερωτήματα του παιδιού – θα ερμηνεύεται και θα επαναρμηνεύεται ανά πάσα στιγμή μέσα από ανθρωπομορφικές παραστάσεις και έτσι το παιδί θα αρχίσει να οικειοποιείται του περιβάλλοντος τις παραστάσεις και τις ασαφείς μορφοποιήσεις.
Το νήμα του παιδικού βιβλίου είναι και η απαρχή του οδηγητικού νήματος του διαβάσματος, που θα εξυφαίνεται παράλληλα με το νήμα της ζωής για να χρωματίζει τις άπειρες εκφράσεις του κόσμου μας, για να δίνει διαρκώς νέα λάμψη στη σκέψη μας, για να σκάβει στις άπειρες πτυχές του προσωπικού μας κόσμου και να αναβρύζει άφθονο το νερό της δημιουργικότητας και της αναζήτησης. Το παιδικό βιβλίο θα τροφοδοτήσει το διαρκή διάλογο που κάνουμε με τον εαυτό μας, θα δίνει στην ανομολόγητη σκέψη μας εκείνο τον μικρό ψίθυρο στην άηχη φωνή μας, που μόνο όταν διαβάζεις τη νιώθεις!
Αλλά το παιδικό βιβλίο συναντιέται με μια μεγάλη επανάσταση στην πνευματική ανάπτυξη του ανθρώπου. Και δυστυχώς δεν το ξέρουμε. Δεν ξέρουμε ότι οι αποφασιστικές στιγμές στη μορφωτική προσπάθεια του ανθρώπου δεν εκδιπλώνονται κατά τη διάρκεια του Λυκείου – όπου σκορπάμε τα χρήματα για φροντιστήρια επί φροντιστηρίων – ή κατά τη διάρκεια του Πανεπιστημίου που απλώς έχουμε ένα ποιοτικό άνοιγμα στην πρόκτηση της γνώσης και της ερευνητικής κουλτούρας. Δεν ξέρουμε ότι το «πνευματικό boom» του ανθρώπου γίνεται όταν το παιδί ανακαλύπτει και κατακτά το σημασιολογικό περιεχόμενο των πολλαπλών εκφράσεων του κόσμου, όταν συναντάει τις αναβαθμίδες των εννοιών και εκφέρει πληθώρα λέξεων δημιουργώντας απορία και θαυμασμό στον περίγυρο, τον περίγυρο που απλώς απολαμβάνει το θαύμα της ανάδυσης της γλώσσας (και του ανθρώπου) στο μικρό παιδί, αλλά δεν μπορεί να εξηγήσει που οφείλεται αυτή μαγεία της δημιουργίας.
Στην παιδική ηλικία (και μάλιστα στην πρώιμη φάση της) πρέπει να δίνουμε τη «μητέρα των μαχών» για την πνευματική καλλιέργεια του παιδιού, για να ρίξουμε σπόρους και καταβολάδες για την δια βίου αγάπη μας στο διάβασμα. Πρέπει το παιδί μέσα στον μικρό του κόσμο της οικογένειας να βλέπει ανοιχτά βιβλία και κλειστές τηλεοράσεις – και όχι το αντίθετο. Να παίζουμε διαρκώς μαζί του, να του μιλάμε (καταλαβαίνει απείρως περισσότερα νοήματα από όσα νομίζουμε), να του διαβάζουμε συνεχώς παραμύθια και ιστορίες (λαμβάνοντας υπόψη και τις τροποποιήσεις που κάθε το παιδί επιθυμεί), να του ενισχύουμε τη φοβερή επιθυμία για επινόηση του δικού του κόσμου, να του μάθουμε να λατρέψει το βιβλίο ως μια «άγια εικόνα» που ανοίγει δρόμους στα απέραντα ρουμάνια της προκατάληψης, που δημιουργεί το δικό του μέλλον. Αργότερα το παιχνίδι έχει κριθεί. Στο λύκειο είναι πολύ αργά…
Παιδικό βιβλίο: Είναι κλασικό βιβλίο – γιατί απευθύνεται στην παιδική ηλικία, την πραγματική πατρίδα του ανθρώπου -, είναι κάλεσμα στη γνώση του οδοιπορικού της ζωής μας, είναι τόπος διαρκούς επιστροφής στην αρχέγονη εστία, είναι σύμβολο του πολλαπλασιαζόμενου στο διάβα του χρόνου νόστου, είναι σημάδι για την επάνοδο στην αθωότητα, στην κατακτημένη μέσα από το ταξίδι της ζωής αθωότητα.
Φωτογραφία από sorawith homsuwan από το Pixabay
