Αξιολόγηση: Απαντήσεις από τη Νομική Σύμβουλο της Δ.Ο.Ε.

  Ερωτήματα προς τη Νομική Σύμβουλο της Δ.Ο.Ε. κ. Μαγδαληνή Τσίπρα για την απεργία– αποχή από την αυτοαξιολόγηση της σχολικής μονάδας.

Τα ερωτήματα, που τέθηκαν :

1) Υφίσταται δεδικασμένο στο δημόσιο; Οι συνάδελφοι, που είχαν θίγει αποκαταστάθηκαν; Αν ναι με ποιον τρόπο και σε πόσο χρονικό διάστημα;
Όπως εκτίθεται και στην από 12-9-2021 γνωμοδότησή μου, για συναφές θέμα, έχει εκδοθεί η υπ’ αρ. 559/2020 απόφαση του Διοικητικού Εφετείου Αθηνών, σύμφωνα με την οποία κρίθηκε, ότι δεν μπορεί να αποτελεί λόγο αποκλεισμού από διαδικασίες επιλογής η συμμετοχή σε μία νομίμως προκηρυχθείσα απεργία αποχή. Δεν μπορώ να γνωρίζω εάν η εν λόγω απόφαση εκτελέστηκε και με ποιόν τρόπο, καθώς η εκτέλεση κάθε αποφάσεως άπτεται πρωτίστως των χειρισμών του δικηγόρου του αιτούντος. Σε κάθε περίπτωση, αποκατάσταση σε συμμόρφωση προς ακυρωτική απόφαση μπορεί να επέλθει με διάφορους τρόπους, όπως αποζημίωση, επανάληψη των διαδικασιών κρίσεων κλπ.

2) Οι κυρώσεις που θα έχουν επιβληθεί, όπως διαμήνυσε το υπουργείο δια του Γεν. Γραμματέα κ. Κόπτση, θα είναι νομίμως επιβληθείσες; Οι συνάδελφοι θα έχουν το δικαίωμα προσφυγής στα δικαστήρια;
Όπως έχει ήδη εκτεθεί στην από 12-9-2021 γνωμοδότησή μου, δεν νοείται επιβολή οποιασδήποτε κύρωσης εις βάρος εργαζομένων, που συμμετέχουν σε νόμιμη απεργιακή κινητοποίηση και για όσο χρόνο η εν λόγω κινητοποίηση δεν έχει κηρυχθεί παράνομη ή καταχρηστική. Ακόμα δε και μετά την κήρυξη της απεργίας ως παράνομης, οι όποιες συνέπειες μπορούν να επέλθουν για το μέλλον και σε καμία περίπτωση αναδρομικά. Συνεπώς, οποιαδήποτε, πειθαρχική ποινή, υπηρεσιακή συνέπεια ή αποκλεισμός από διαδικασία κρίσεων τυχόν ήθελε επιβληθεί εις βάρος εκπαιδευτικών θα έρχεται σε ευθεία αντίθεση τόσο προς το Σύνταγμα όσο και προς τον ν.1264/1982. Για την αποκατάσταση της νομιμότητας, οποιοσδήποτε θιγόμενος έχει το δικαίωμα να ζητήσει δικαστική προστασία.

3) Οι ποινές “παρανόμως” όπως αναφέρεται παραπάνω, ανακοινώθηκε ότι θα επιβληθούν. Άρα συμμετέχουμε στην απεργία-αποχή και ταυτόχρονα ετοιμαζόμαστε για προσφυγές; Ποιο μπορεί να είναι το χρονοδιάγραμμα μίας τέτοιας διαδικασίας και το κόστος της δικαστικής προσφυγής;
Η ερώτηση εκλαμβάνει ως δεδομένο, ότι θα επιβληθούν «ποινές» όλων των ειδών όπως αυτές περιγράφονται στο αρ. 56 του ν. 4823/2021, πράγμα, το οποίο κανείς δεν γνωρίζει, πώς και με ποιον τρόπο θα συμβεί. Σε κάθε περίπτωση, ανάλογα με την «ποινή» που θα επιλεγεί από πλευράς του Υπουργείου υφίσταται σειρά ενδίκων βοηθημάτων, τα οποία μπορούν να ασκηθούν είτε από την Δ.Ο.Ε. είτε/και από κάθε ενδιαφερόμενο ατομικά. Έτσι, εάν επιβληθεί πειθαρχική ποινή προστίμου προβλέπεται ένσταση ενώπιον του αρμόδιου Πειθαρχικού Συμβουλίου, εάν εκδοθεί προκήρυξη θέσεων ευθύνης, στην οποία θα συμπεριληφθεί ως αναγκαία προϋπόθεση η συμμετοχή στην αξιολόγηση ή εάν αποκλειστεί εκπαιδευτικός από διαδικασία κρίσεων, χωρεί αίτηση ακύρωσης κατά της προκηρύξεως ή του αποκλεισμού, εάν υπάρχει αναστολή υπηρεσιακής εξέλιξης χωρεί ομοίως προσφυγή. Είναι αυτονόητο, ότι η Δ.Ο.Ε. μπορεί να ασκήσει όποιες και όσες προσφυγές δύναται από τυπικής απόψεως προκειμένου να αναπτύξει «ομπρέλα» υπέρ των συναδέλφων, κάτι που φυσικά εναπόκειται στο Διοικητικό Συμβούλιο αυτής, χωρίς αυτό να σημαίνει, ότι θα εμποδιστεί όποιος εκπαιδευτικός επιλέξει να ασκήσει ατομική προσφυγή. Χρονοδιάγραμμα δεν μπορεί στην παρούσα φάση να δοθεί καθώς δεν υφίσταται συγκεκριμένη διαδικασία, που να βρίσκεται σε εξέλιξη ούτε γνωρίζουμε ποιες θα είναι τελικώς οι ενέργειες του Υπουργείου. Το κόστος ομοίως εξαρτάται από τις διαδικασίες που θα επιλέξει να εφαρμόσει το Υπουργείο κάθε φορά.

4) Η Δ.Ο.Ε. προτίθεται να καλύψει το κόστος των δικαστικών εξόδων των συναδέλφων ενάντια στο αντεργατικό-πειθαρχικό μέτρο του άρθρου 56 παρ. 4, που αναφέρει την άρνηση συμμετοχής στις διαδικασίες αξιολόγησης ως ειδικό πειθαρχικό παράπτωμα και πρόστιμο ύψους τουλάχιστον ενός μήνα και πάγωμα μισθολογικής εξέλιξης;
Απάντηση στο εν λόγω ερώτημα δεν μπορεί να δοθεί από πλευράς μου καθώς αυτό αποτελεί ζήτημα, που θα αποφασιστεί από το Διοικητικό Συμβούλιο της Δ.Ο.Ε.

5) Πώς θα καλύψει τους διευθυντές-ντριες, προϊστάμενες-ους σχολικών μονάδων, που είναι οι ουσιαστικά εκτεθειμένοι απέναντι στο Νόμο αφού ότι δεν κάνουν οι Σύλλογοι διδασκόντων εντέλλονται να τα κάνουν αυτοί και απειλούνται με πρόστιμο, παύση υπηρεσιακής και μισθολογικής εξέλιξης και αποπομπή;
Οι διευθυντές-ντριες, που συμμετέχουν στην απεργία αποχή έχουν την ίδια ακριβώς προστασία, που αναγνωρίζεται σε όλους τους εκπαιδευτικούς. Σε περίπτωση, που επιβληθεί εις βάρος τους κάποιου είδους ποινή, τότε παρέχεται δικαίωμα προσφυγής για την ακύρωση των μέτρων αυτών.

6) Ο τρόπος υποστήριξης των συναδέλφων, σε ενδεχόμενη δικαστική προσφυγή, θα είναι ο ίδιος για διευθυντές/ντριες-προϊσταμένες/νους και για εκπαιδευτικούς; Οι πρόσφυγες που είναι ατομικές θα μπορούν να κατατεθούν και ομαδικά; Και σε τι επίπεδο; Πώς θα εξασφαλιστεί ίδια δικαστική πορεία και εξέλιξη;
Η όποια δικαστική ενέργεια εξαρτάται από το είδος της «ποινής», που θα επιχειρήσει το Υπουργείο να επιβάλλει, όπως και ανωτέρω εκτέθηκε. Κατά κανόνα οι πειθαρχικές ποινές, δεν μπορούν να αντιμετωπιστούν μέσω ομαδικής προσφυγής και τούτο γιατί αφορούν τον κάθε εκπαιδευτικό ξεχωριστά. Η Δ.Ο.Ε. μολαταύτα μπορεί, εφόσον το αποφασίσει το Δ.Σ. αυτής να ετοιμάσει υποδείγματα ενστάσεων προς χρήση όλων των συναδέλφων. Σε περίπτωση, που εκδοθούν προκηρύξεις, που αποκλείουν εκπαιδευτικούς λόγω συμμετοχής στην απεργία αποχή τότε αυτές μπορούν να προσβληθούν είτε από την ίδια την Δ.Ο.Ε. (εφόσον το αποφασίσει) είτε/και από τους ενδιαφερόμενους ομαδικά ή ατομικά.

7) Σε περίπτωση, που οι συνάδελφοι-ισσες συνταξιοδοτούνται σε σύντομο χρονικό διάστημα θα έχουν, λόγω δικαστικής διένεξης με το υπουργείο, κωλυσιεργία στην έκδοση της σύνταξής τους;
Προφανώς το ερώτημα αφορά στο εάν υφίσταται λόγος μη αποδοχής της παραιτήσεως και όχι σε τυχόν άλλου είδους κωλυσιεργία. Αυτό, που είναι σαφές είναι, ότι δεν υφίσταται νομικός λόγος, που να εμποδίζει κάποιος συνάδελφο από την συνταξιοδότηση εξαιτίας της συμμετοχής στην απεργία αποχή. Τούτο προκύπτει από το άρθρο 148 του ν.3528/2007, το οποίο προβλέπει «1. Η παραίτηση αποτελεί δικαίωμα του υπαλλήλου και υποβάλλεται εγγράφως. Αίρεση, όρος ή προθεσμία στην αίτηση παραίτησης θεωρούνται ότι δεν έχουν γραφεί. 2. Η παραίτηση θεωρείται ότι δεν έχει υποβληθεί αν κατά την υποβολή της εκκρεμεί ποινική δίωξη για πλημμέλημα από τα αναφερόμενα στην περ. α` της παρ. 1 του άρθρου 8 ή για κακούργημα ή πειθαρχική δίωξη ενώπιον του υπηρεσιακού συμβουλίου για παράπτωμα που μπορεί να επισύρει την ποινή της οριστικής παύσης ή αν η ποινική ή πειθαρχική δίωξη ασκηθεί μέσα σε δύο (2) μήνες από την υποβολή της αίτησης παραίτησης και πριν την αποδοχή της. Στην περίπτωση άσκησης πειθαρχικής δίωξης μετά την υποβολή αίτησης παραίτησης, εφόσον η πειθαρχική υπόθεση δεν εκδικασθεί σε πρώτο βαθμό εντός έξι (6) μηνών, ο υπάλληλος δικαιούται να υποβάλει νέα αίτηση παραίτησης κατά τους όρους του παρόντος άρθρου (..)».
Εκ της ανωτέρω διατάξεως προκύπτει, ότι μόνο για περιπτώσεις σοβαρών πειθαρχικών ή ποινικών αδικημάτων, μπορεί να εμποδιστεί η υποβολή παραιτήσεως εκ μέρους του υπαλλήλου. Τέτοια περίπτωση δεν συντρέχει εν προκειμένω, αφού το πειθαρχικό παράπτωμα, που τυποποιείται μέσω του άρθρου 56 του ν. 4823/2021 επισύρει ποινή προστίμου και όχι της οριστικής παύσης.

8) Αν σε περίπτωση οι διευθυντές/ντριες, προϊστάμενες/νοι παραιτηθούν για να συμμετάσχουν στην απεργία-αποχή και το υπουργείο τους αντικαταστήσει και κατόπιν κρίνει την Απεργία-αποχή παράνομη και καταχρηστική, ποια θα είναι η τύχη των παραιτηθέντων και όσων δεν συμμετείχαν στη διαδικασία του «Συλλογικού προγραμματισμού, εσωτερική και εξωτερική αξιολόγηση των σχολικών μονάδων»;
Δεν κατανοώ την ερώτηση. Εάν παραιτηθούν, τότε είναι σαφές, ότι παραιτήθηκαν, συνεπώς οικειοθελώς απώλεσαν τις θέσεις τους. Εάν κριθεί η απεργία παράνομη, πρόβλημα υφίσταται μόνο εάν κάποιοι συνεχίσουν να συμμετέχουν σε μία απεργία, που κρίθηκε παράνομη. Δεν μπορούν να επέλθουν εις βάρος τους συνέπειες αναδρομικά για όσο διάστημα συμμετείχαν στην απεργία αποχή πριν αυτή κηρυχθεί παράνομη.

9) Οι νεοδιόριστοι εκπαιδευτικοί ως δόκιμοι, ενδέχεται να έχουν κυρώσεις με τη συμμετοχή τους στην απεργία-αποχή;
Σύμφωνα με το άρθρο 40 του ν.3528/2007 προβλέπεται: «1. Οι δημόσιοι υπάλληλοι και οι υπάλληλοι των νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου, που διορίζονται σε οργανικές θέσεις, διανύουν δύο (2) έτη δοκιμαστικής υπηρεσίας κατά τη διάρκεια της οποίας απολύονται για λόγους που ανάγονται στην υπηρεσία τους μόνο μετά από απόφαση του υπηρεσιακού συμβουλίου. 2. Οι δόκιμοι υπάλληλοι, κατά τη διάρκεια της δοκιμαστικής υπηρεσίας τους, παρακολουθούν προγράμματα εισαγωγικής εκπαίδευσης που οργανώνονται σύμφωνα με όσα ορίζονται στο άρθρο 47 του παρόντος. 3. Με τη συμπλήρωση της διετούς δοκιμαστικής υπηρεσίας οι υπάλληλοι μονιμοποιούνται αυτοδίκαια, με εξαίρεση τους υπαλλήλους στους οποίους έχει επιβληθεί πειθαρχική ποινή ή για τους οποίους υφίσταται πειθαρχική εκκρεμότητα ή υπάρχει δυσμενής έκθεση Αξιολόγησης των ουσιαστικών προσόντων. Στις τελευταίες αυτές περιπτώσεις για τη μονιμοποίηση ή μη αποφαίνεται το υπηρεσιακό συμβούλιο εντός δύο (2) μηνών από τη συμπλήρωση της δοκιμαστικής υπηρεσίας. Για την αυτοδίκαιη μονιμοποίηση εκδίδεται διαπιστωτική πράξη του οργάνου που είναι αρμόδιο για το διορισμό. 4. Κατά της απόφασης του υπηρεσιακού συμβουλίου για την απόλυση δοκίμου υπαλλήλου, σύμφωνα με την παρ. 1, καθώς και κατά της απόφασης περί μη μονιμοποίησης του σύμφωνα με την παρ. 3 του άρθρου αυτού, επιτρέπεται η άσκηση Προσφυγής στο Συμβούλιο της Επικρατείας. (..)».
Όπως και ανωτέρω εκτίθεται, δεν είναι επιτρεπτή η επιβολή οποιασδήποτε συνέπειας εις βάρος των εκπαιδευτικών, εξαιτίας της συμμετοχής τους στην απεργία αποχή.
Θα ήθελα να τονίσω τέλος, ότι ουδέποτε μου ζητήθηκε να συντάξω εξώδικο προκήρυξης απεργίας αποχής για την διαδικασία της ηλεκτρονικής ψηφοφορίας των αιρετών.

Αθήνα, 27-9-2021

Παραμένω στη διάθεση σας.
Με εκτίμηση,
Μαρία Μαγδαληνή Τσίπρα
Δικηγόρος